Voor een lopend wetenschappelijk onderzoek heb ik op maat gemaakte illustraties van foetale anatomie bij 20 weken zwangerschap ontworpen. Het doel was om de resultaten van het onderzoek helder en aantrekkelijk te presenteren. Deze illustraties spelen een cruciale rol in de begrijpelijke samenvatting van een grootschalig onderzoek naar de effectiviteit van de 20 weken echo bij het detecteren van aangeboren afwijkingen.
De digitale illustraties tonen elk orgaansysteem afzonderlijk en geven een visueel inzicht in hoe deze eruitzien tijdens deze specifieke fase van de zwangerschap. Het valt op dat bepaalde organen, zoals de hersenen, het hart en de nieren, er anders uitzien dan bij volwassenen. Deze organen ondergaan nog aanzienlijke ontwikkelingsprocessen gedurende de zwangerschap en bereiken pas na de geboorte hun volwassen vorm.
Foetus bij 20 weken zwangerschap. Deze illustratie laat de algemene foetale anatomie zien bij deze zwangerschapsduur. Bij deze termijn is de foetus ongeveer 25 centimeter lang (ongeveer de lengte van een grote banaan).
De hersenen van een foetus bij 20 weken zwangerschap. Bij deze termijn zijn de sulci (groeven) tussen de verschillende hersenkwabben al aanwezig, maar de gyri (windingen) die de hersenschors zijn onregelmatige karakter geven, zijn nog niet ontwikkeld. Hierdoor heeft de hersenschors op deze termijn nog een glad uiterlijk, in tegenstelling tot bij volwassenen.
De longen van een foetus bij 20 weken zwangerschap. De longkwabben ontwikkelen zich al vroeg in de zwangerschap; drie aan de rechterzijde en twee aan de linker.
Het hart van een foetus bij 20 weken zwangerschap. Bij deze zwangerschapsduur is het hart ongeveer 1 centimeter groot, vergelijkbaar met de grootte van je duimnagel. Het klopt zo’n 140 slagen per minuut. Tijdens de zwangerschap zijn er belangrijke verbindingen (“shunts“) tussen de grote en kleine bloedsomloop, die zorgen voor een goede verdeling van zuurstofrijk bloed vanuit de navelstreng naar alle weefsels.
Illustratie van screening op aangeboren afwijkingen van de buikwand. Een belangrijk onderdeel hierbij is het bekijken van de overgang van de navelstreng naar de voorste buikwand tijdens de 20 wekenecho.
De maag en twaalfvingerige darm van een foetus bij 20 weken zwangerschap. Illustratie voor screening op aangeboren afwijkingen van het spijsverteringssysteem tijdens de 20 wekenecho.
Foetale nier bij 20 weken zwangerschap. Bij deze termijn hebben de nieren zogenaamde “foetale lobulaties“, waardoor het oppervlak van de nier er onregelmatig uitziet. Deze verdwijnen meestal na de geboorte, maar kunnen soms aanwezig blijven. In dat geval wordt het gezien als een normale anatomische variant.
De baarmoeder en eierstokken bij 20 weken zwangerschap. Bij deze zwangerschapsduur valt de grootte van de eierstokken op. Deze zijn namelijk opvallend groot in vergelijking met de baarmoeder en de rest van het lichaam, zeker groter dan je zou verwachten bij volwassenen. Tijdens de zwangerschap groeien ze minder snel dan de rest van het lichaam en nemen uiteindelijk hun “volwassen” (of eigenlijk prepuberale) vorm aan.
Foetale ribbenkast bij 20 weken zwangerschap, ter illustratie van screening op aangeboren skelet- en spierafwijkingen tijdens de 20 wekenecho. Bij deze termijn bestaat een groot deel van het skelet nog uit kraakbeen. Het borstbeen is bijvoorbeeld gevormd uit botplaten in het kraakbeen, die op kinderleeftijd samengroeien.
Illustratie van screening op aangeboren afwijkingen van de nek, oren en het aangezicht tijdens de 20 wekenecho. Tijdens het onderzoek worden de nek en aangezicht in verschillende vlakken in beeld gebracht om veelvoorkomende afwijkingen zoals een lip- of gehemeltespleet op te sporen.